Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο για το DailyPharmaNews
Οι ελλείψεις φαρμάκων αποτέλεσε το κυρίαρχο ζήτημα που έθεσε η ελληνική αντιπροσωπεία στο ετήσιο συνέδριο της PGEU (Pharmaceutical Group of the European Union), της Ομάδας που εκπροσωπεί τους Φαρμακοποιούς σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 13-15 Ιουνίου στη Ρώμη με τον επικεφαλής, πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολο Βαλτά να τονίζει την ανάγκη να αλλάξει η ευρωπαϊκή νομοθεσία που σήμερα επιτρέπει στις πλούσιες χώρες, σε μία δύσκολη περίοδο που ενδεχομένως τους επόμενους μήνες να γίνει ακόμη δυσκολότερη να καλύπτουν τις ανάγκες που έχουν για τους πολίτες τους σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων χωρών, όπως είναι η Ελλάδα.
Ο κ. Βαλτάς μιλώντας στο DailyPharmaNews για την ελληνική παρουσία στο συνέδριο της PGEU –μαζί του ήταν ακόμη ο κ. Κωνσταντίνος Κούβαρης, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιά και μέλος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και ο κ. Κωνσταντίνος Λιάρας, ως Τεχνικός Σύμβουλος αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα- ανέφερε ως ένα βασικό του συμπέρασμα ότι «αυτό το συνέδριο ανέδειξε ακόμη μία φορά τη διαφορετικότητα που υπάρχει στον τρόπο λειτουργίας των φαρμακείων μας αλλά και το πως σκέπτονται και λειτουργούν οι συνάδελφοι φαρμακοποιοί των πλούσιων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης –κατά κύριο λόγο της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης- σε σχέση με εκείνους των χωρών που παραδοσιακά θεωρούνται οικονομικά ασθενέστερες κατά κύριο λόγο εκείνες του λεγόμενου πρώην ανατολικού μπλοκ αλλά και χώρες του νότου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία».
Αυτή η διαφορετικότητα είναι πράγματι κάτι που έχει επισημανθεί και στο παρελθόν από τον κ. Βαλτά και έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι συμμετέχουσες εθνικές αντιπροσωπείες στο ευρωπαϊκό όργανο των φαρμακοποιών έτσι κι αλλιώς δεν εκπροσωπούν σε όλες τις περιπτώσεις τον φαρμακοποιό της κοινότητας που έχει φαρμακείο καθώς σε ορισμένες χώρες οι εκπρόσωποι είναι διευθυντές αλυσίδων και άλλων επιχειρηματικών σχημάτων φαρμακείων.
Αυτό προφανώς δημιουργεί θέμα στον τρόπο που κάθε εθνική αντιπροσωπεία βλέπει τα πράγματα. Μία τεράστια διαφοροποίηση στην οποία αναφέρθηκε επίμονα στις παρεμβάσεις του ο κ. Βαλτάς – σε δύο πάνελ που είχαν ως θέματα την πρόσβαση στο φάρμακο και την πληροφόρηση των ασθενών, όπου μεταξύ άλλων συμμετείχαν ο κ. Γιάννης Νάτσης, Διευθυντής του European Social Insurance Platform και η κ. Anca Toma, Εκτελεστική Διευθύντρια του EUROPEAN Patients Forum- αφορά τις τιμές των φαρμάκων οι οποίες αποτελούν βασικό λόγο για τις ελλείψεις φαρμάκων σε χώρες, όπου οι τιμές είναι χαμηλές, όπως η Ελλάδα. «Προσωπικά σε όλες μου τις παρεμβάσεις έθεσα το τεράστιο θέμα των ελλείψεων φαρμάκων, το οποίο για εμάς στην Ελλάδα μετά την πρόσφατη επίλυση του ζητήματος των ΜΥΣΥΦΑ, βρίσκεται στην κορυφή του ενδιαφέροντος μας. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που είναι έντονο και απασχολεί όλους τους φαρμακευτικούς συλλόγους των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά στο πως και πόσο η κάθε χώρα επηρεάζεται από αυτό και ένας βασικός λόγος είναι ακριβώς η διαφορά των τιμών των φαρμάκων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών» ανέφερε ο κ. Βαλτάς.
Όπως εξήγησε «υπάρχουν μεν ελλείψεις αλλά οι ελλείψεις αυτές έχουν να κάνουν με διαφορετικούς λόγους, όπως για παράδειγμα είναι οι ελλείψεις πρώτων υλών. Εργοστάσια παραγωγής φαρμάκων δεν βρίσκονται σε θέση να έχουν 100% παραγωγικότητα για πολλούς λόγους. Και τίθεται το ερώτημα: τα φάρμακα κατά προτεραιότητα ποιος τα παίρνει; Μήπως ο ισχυρότερος και αυτός του οποίου η χώρα έχει υψηλότερες τιμές; Θα δώσουν προτεραιότητα στην Ελλάδα ή θα δώσουν πρώτα στις χώρες όπου οι τιμές είναι πιο υψηλές;».
Ο κ. Βαλτάς τόνισε στις παρεμβάσεις του «ότι εάν η Ευρώπη, παρόλη τη διαφοροποίηση που υπάρχει από χώρα σε χώρα, δεν βρει τρόπο να λειτουργήσει για το συνολικό συμφέρον, τότε η έννοια της Ενωμένης Ευρώπης στο χώρο των φαρμακοποιών δεν υπάρχει. Να το πω διαφορετικά. Αυτή τη στιγμή πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πολλοί φαρμακευτικοί σύλλογοι λύνουν το πρόβλημα της ζήτησης των φαρμάκων μέσω των παράλληλων εισαγωγών. Γιατί όταν κάποιοι στην Ελλάδα στο χονδρεμπόριο κάνουν παράλληλες εξαγωγές αυτό σημαίνει ότι κάποιοι εισάγουν και αυτό γίνεται εκεί που είναι ακριβές οι τιμές των φαρμάκων και επομένως υπάρχει μεγάλο κέρδος για εκείνους που εξάγουν- και με αυτόν τον τρόπο λύνουν το πρόβλημα των ελλειπτικών φαρμάκων, των φαρμάκων που δεν θα έφθαναν εκεί επειδή υπάρχει πρόβλημα στην παραγωγή τους.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι κάποιοι βολεύονται από τις παράλληλες εισαγωγές που γίνονται στη χώρα τους από χώρες όπως η Ελλάδα που έχουν χαμηλές τιμές στα φάρμακα διότι με αυτόν τον τρόπο λύνεται στη χώρα τους το πρόβλημα των ελλειπτικών φαρμάκων.
Το φάρμακο που θα εξαχθεί από την Ελλάδα δεν θα πάει στη Λιθουανία ούτε στη Ρουμανία που έχει παρόμοιο πρόβλημα με το δικό μας, θα πάει σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Δανία, χώρες με τιμές φαρμάκων πολύ υψηλότερες. Τίθεται λοιπόν το θέμα για ποιο λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν απαγορεύει τις παράλληλες εξαγωγές από τη στιγμή κατά την οποία οι ανάγκες που υπάρχουν για κάθε χώρα δεν καλύπτονται;
Εάν απλά κάποιοι βολεύονται από τις εξαγωγές της Ελλάδος για να λύσουν τα δικά τους προβλήματα ελλείψεων, δεν καταλαβαίνω τι νόημα έχει να μιλάμε για ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική πάνω στο φάρμακο».
Σε κάθε περίπτωση όμως, ξεκαθάρισε ο κ. Βαλτάς «για εμάς είναι θέμα εθνικής ανάγκης και υγείας των πολιτών να απαγορευτούν οι εξαγωγές για πάνω από 8-10 μήνες για φάρμακα που είναι αναγνωρισμένα ως ελλειπτικά. Από την άλλη θέσαμε ως αντιπροσωπεία στην PGEU την αναγκαιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση να προτρέψει τις ευρωπαϊκές χώρες, ανάλογα με το πρόβλημα ελλείψεων που αντιμετωπίζει η κάθε μία, να πάρουν οι κυβερνήσεις τις ανάλογες αναγκαίες αποφάσεις ουσιαστικής αντιμετώπισής του».
Στο ερώτημα για το εάν θα μπορούσε να υπάρξει μία συμμαχία των χωρών που έχουν πρόβλημα ελλείψεων φαρμάκων λόγω χαμηλών τιμών ο κ. Βαλτάς απάντησε ότι «όταν βλέπεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι πρόεδροι των αντιπροσωπειών να μην είναι καν φαρμακοποιοί αλλά υπάλληλοι εταιρειών/ φαρμακευτικών αλυσίδων καταλαβαίνεις ότι τα συμφέροντα εδώ δεν είναι κοινά. Όταν όμως κάποιοι ζητούν τη συνεργασία μας για το θέμα του EMVO (σ.σ. Οργανισμού για τον έλεγχο των Ψευδεπίγραφων Φαρμάκων), ένα θέμα που απασχολεί όλη την Ευρώπη και όπου πρέπει να βάλουμε πλάτη ή όταν συζητάμε να φτιάξουμε ένα κοινό χάρτη στο θέμα των υπηρεσιών από τα φαρμακεία, δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια σε ουσιαστική συνεργασία για να αντιμετωπίσουμε το θέμα των ελλείψεων. Σίγουρα καταλαβαίνω ότι πρέπει να συζητήσουμε πρώτα με χώρες, φαρμακευτικούς συλλόγους χωρών με τις οποίες έχουμε κοινά προβλήματα. Θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν εάν θέλουμε να υλοποιήσουμε ένα κοινό όραμα και μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στο φάρμακο, ότι όλοι πρέπει να βρούμε μία κοινή λύση. Δεν είναι δυνατό να δεχτώ ότι ο ισχυρός μπορεί να επιβάλλει απόψεις σε βάρος των αδυνάτων Τότε δεν έχει κανένα νόημα η συμμετοχή σε μία ενωμένη Ευρώπη, γιατί απλά δεν είναι ενωμένη».
Η Ευρώπη αποδεικνύει την ορθότητα του δρόμου που ακολούθησε ο ΠΦΣ για τις υπηρεσίες από τα φαρμακεία
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που συζητήθηκε στο συνέδριο της PGEU και αφορά και τις εξελίξεις στη χώρα μας αλλά και τις προσπάθειες που τα τελευταία χρόνια καταβάλλει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος σε αυτό το θέμα είναι η αναγνώριση αλλά και η αποζημίωση των υπηρεσιών από τα φαρμακεία.
«Υπάρχει μία τάση, όπως είπε ο κ. Βαλτάς, όλα τα κράτη να μειώσουν όσο γίνεται τη φαρμακευτική δαπάνη που αποζημιώνεται από τους ασφαλιστικούς τους φορείς. Πολλοί λοιπόν έχουν προχωρήσει σε αυτό το πλαίσιο. Δηλαδή την προσπάθειά τους θεσπίζοντας υπηρεσίες μέσα από τα φαρμακεία που θα βοηθήσουν την πρόληψη καταστάσεων και την εξ’ αυτής εξοικονόμηση πόρων για την υγεία. Εμείς ως Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος έχουμε κάνει τα τελευταία δύο χρόνια, τεράστια βήματα και εκεί που ήμασταν στους ουραγούς της Ευρώπης στο ζήτημα της αναγνώρισης υπηρεσιών σήμερα είμαστε στο μέσο όρο. Μάλιστα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο με τις επιλογές μας καταφέραμε κάτι που αναγνωρίστηκε από όλους ως επιτυχία γενικότερα του κλάδου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το γεγονός ότι μόλις πρόσφατα στη Γερμανία αναγνωρίστηκαν και προχώρησε η αποζημίωση κάποιων υπηρεσιών από τα φαρμακεία μετά από μία συστηματική προσπάθεια δυόμιση χρόνων, δείχνει τη δουλειά και την πρόοδο που έχει γίνει στη χώρα μας, για τα φαρμακεία σημειώνει ο κ. Βαλτάς τονίζοντας ότι «ήδη τρέχουν μελέτες από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο για να αναδείξουν το κέρδος που θα έχει η ελληνική Πολιτεία από μία σειρά από υπηρεσίες που προσφέρει και θα μπορούσε να προσφέρει το ελληνικό φαρμακείο».
Μάλιστα αναρωτιέται «τι συνέπειες θα υπήρχαν για τον κλάδο εάν η διοίκηση είχε ακούσει μία μικρή μειοψηφία που για τους δικούς της λόγους δεν πιστεύουν στις υπηρεσίες, δεν επιθυμούν να απεγκλωβιστεί ο φαρμακοποιός από μία νοοτροπία της δεκαετίας του 1970».
Το θέμα για τον κ. Βαλτά είναι ότι ενώ όλη η Ευρώπη σήμερα μιλά για τις υπηρεσίες στην Ελλάδα ήδη έχει γίνει πολύ δουλειά πάνω σε αυτό το ζήτημα ώστε θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του φαρμακείου. «Δεν υπάρχει ένας ευρωπαϊκός Σύλλογος που να είπε ότι “δεν πιστεύω στις υπηρεσίες”», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βαλτάς θέλοντας να αναδείξει την ορθότητα των επιλογών που έχουν γίνει από τη διοίκησή του. Κι ενώ, όπως λέει, «όταν ανέλαβα ήμασταν ουραγοί με τεράστια διαφορά, πίσω από τους άλλους ευρωπαϊκούς συλλόγους φαρμακοποιών. Τώρα βρισκόμαστε λίγο πάνω από το μέσο όρο και έχουμε να μιλήσουμε και για πράγματα που δεν κάνουν κάποιοι άλλοι και φυσικά διδασκόμαστε και από τα προβλήματα που συναντούν οι ευρωπαίοι συνάδελφοί μας για να μπορέσουν να αποζημιωθούν τις υπηρεσίες που ήδη παρέχουν. Οι υπηρεσίες λοιπόν δεν είναι κάτι που εμείς ανακαλύψαμε, επιλέξαμε όμως εξαρχής να το τρέξουμε αναγνωρίζοντας έγκαιρα τη σημασία τους που σήμερα αποδεικνύεται περίτρανα σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. Και βέβαια εννοείται ότι η χορήγηση του Φαρμάκου με την απαραίτητη συμβουλευτική, τη συμβολή μας στην συμμόρφωση των ασθενών στην φαρμακοθεραπεία και καταγραφή των ανεπιθύμητων παρενεργειών μέσω της φαρμακοεπαγρύπνισης παραμένει ο πρωταρχικός λόγος ύπαρξής των φαρμακείων και της αποστολής των φαρμακοποιών».
